-
Τηλεψυχανάλυση και Εγκλεισμός
Απαντώντας στην πρόσκληση των προσφιλών μου εκδόσεων «Νήσος» (1) για μια πρώτη ηλεκτρονική συγκέντρωση ιδεών γύρω από το θέμα του εγκλεισμού που μας επιβλήθηκε λόγω της πανδημίας, θα θίξω κάποια θέματα όπως αυτά προκύπτουν από την άσκηση της ψυχανάλυσης και της ψυχαναλυτικής θεραπείας «εκ του μακρόθεν», τηλεφωνικά ή οπτικοακουστικά. Ο σκοπός μου είναι να δείξω κυρίως…
-
Ηλέκτρα έμπλεη μίσους
Το μίσος που συγκροτεί το αντικείμενο Το τελευταίο μέρος του φροϋδικού κειμένου Ενορμήσεις και πεπρωμένα των ενορμήσεων (S.Freud, 1915) μελετά το ζήτημα της αγάπης και του μίσους. Το ζήτημα εισάγεται με την διερώτηση τού πώς πραγματοποιείται «ο μετασχηματισμός (transformation) μίας ενόρμησης στο (υλικό) αντίθετό της» (γεγονός) «που δεν παρατηρείται παρά μόνο σε μία περίπτωση, στην…
-
Από τη θέση του νεκρού: στοιχεία ψυχοβιογραφίας για τον Vincent Van Gogh
Ο Vincent Van Gogh στα 37 χρόνια της σύντομης ζωής του (1853-1890) και στα μόλις 9 χρόνια της ζωγραφικής του δραστηριότητας (1881-1890) πραγματοποίησε ένα ξεχωριστό έργο που έχει την διπλή ιδιότητα να τοποθετείται συγχρόνως και στην περιφέρεια αλλά και στο κέντρο της εξέλιξης της ζωγραφικής: α) έκκεντρο, σχεδόν εκκεντρικό λόγω της ιδιοτυπίας του, της πρωτοτυπίας…
-
Θεός και Φύση στο Έργο του Νίτσε
Μια ενδιαφέρουσα για την ψυχανάλυση αντιπαράθεση Το ζεύγος «θεός- φύση» είναι πρωτεύον στο έργο του Νίτσε και με την ομιλία μου θα προσπαθήσω να δείξω ότι οι συνεπαγωγές του έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ψυχανάλυση. Πριν την παρουσίαση του ζεύγους «θεός- φύση» νομίζω ότι είναι χρήσιμο να τοποθετήσουμε το έργο του Νίτσε μέσα στο ιστορικό και…
-
Γιώργος Χειμωνάς ή το ανθρώπινο όριο
Κανένας δεν ξέρει γιατί ο Τ κρύβει την αληθινή του φύση. Όμως κάτι αναφλύζει από την κρυφή ζωή του και σαν χρυσός ιδρώτας στραφταλίζει. Κανένας ποτέ δεν θα μάθει πώς είναι όταν είναι μονάχος και κανένας δεν μπορεί να έχει μιαν ευχή για τον Τ. Έχει μια αλαζονεία σκληρή σαν κάτοχος κάποιου πολύτιμου πράγματος. Είναι νέος και σχεδόν…
-
Sarah Kane : 4.48 ή η νύχτα της αποκάλυψης
«Πέρασα μια νύχτα όπου όλα μού αποκαλύφθηκαν. Πώς μπορώ να ξαναμιλήσω πια;» λέει η ηρωίδα του «4.48» από τους πρώτους κιόλας στίχους αυτού του θεατρικού ποιήματος, που θα μας αφήσει άφωνους, που θα μας κάνει πολλές φορές να ευχηθούμε να σωπάσει πια η ηθοποιός, να πάψει πια η ενσάρκωση αυτής που «νεκρή από πολύ καιρό τώρα,…
-
Η παρενδυσία του Πενθέα και το τραύμα του Διονύσου στις “Βάκχες” του Ευριπίδη
Εισαγωγικές έννοιες Ο S. Freud στο έργο του ” Ο αφηγητής και το φαντάζεσθαι” [ “Der Dichter und das phantasieren” (1908)] λέει πως κάθε σημαντικό έργο τέχνης ασκεί ένα επιπλέον μέρος σαγήνης, ένα prime σαγήνης, το οποίο δεν σχετίζεται με την προφανή, την έκδηλη ιστορία ή αναπαράσταση του έργου. Η σαγήνη αυτή, που εύκολα αμέσως ως…
-
Το ‘ουρλιαχτό’ του Φράνσις Μπέικον
Καλοκαίρι 1969, έφηβος στο Λονδίνο, Τραφάλγκαρ Σκουέρ. Αναζητώ πλάνητες νέους που έχουν πάρει μέρος στις εξεγέρσεις της προηγούμενης χρονιάς στα αμερικάνικα και τα γαλλικά Πανεπιστήμια: ελπίζω πως η λύση βρίσκεται στη ριζική, δημιουργική, επαναστατική διαμόρφωση του κοινωνικού γίγνεσθαι. Είναι το τέχνασμα των καιρών: η κατασκευή ενός κοινωνικού ‘δέρματος’ που θα περιέξει, θα μετουσιώσει και θα…
-
Ελεγεία της λαγνείας
Η λαγνεία είναι η καλλιέργεια της ηδονής. Γράφω επίτηδες τη λέξη «καλλιέργεια» για να την ανοίξω στο ευρύτερο δυνατό φάσμα της, από την καλλιέργεια της φύσης μέχρι την παιδεία, τον πολιτισμό. Όπως κάθε καλλιέργεια έτσι και αυτή απαιτεί συστηματικότητα και συνεχή θεωρητικοποίηση της πρακτικής. Δεν γίνεται λάγνος όποιος το επιθυμεί σε μια στιγμή, για μια…
-
Το αρχαϊκό και το συμβολικό στην προδοσία με αφορμή τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη
Οι Τραγωδίες που μελετάμε είναι ένα λατρευτικό, πολιτιστικό, πολιτικό και θρησκευτικό μείγμα, όπου η αναδρομική ανάλυση σπάει τα μούτρα της.» Jean Gillibert, «Κασσάνδρα, σας σκέφτομαι…» Νόμος και Θεσμοί στη Δημοκρατική «ΠΟΛΙΝ» Οι Έλληνες της κλασικής εποχής είναι, σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, ο πρώτος λαός στην ιστορία της ανθρωπότητας που συνέλαβε και θεσμοποίησε την έννοια της…
-
Ψυχαναλυτικά και ψυχογλωσσολογικά πρότυπα στο έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου
Η επικινδυνότητα ενός επετειακού λόγου Εκατό χρόνια από την γέννησή του (1901), στο κατώφλι του νέου αιώνα, που μερικώς, ίσως, μπορούμε να φανταστούμε και πολλαπλώς, ίσως θέλουμε να διαμορφώσουμε, ο επετειακός εορτασμός του Ανδρέα Εμπειρίκου, θέτει κατά τη γνώμη μου το κεφαλαιώδες ερώτημα, «τι από τον προηγούμενο αιώνα, τι από την προηγούμενη χιλιετία αξίζει να…